Choroba bostońska, czy to poważne zagrożenie dla zdrowia Twojego dziecka?

Jedną z chorób zakaźnych, najczęściej utożsamianych z wiekiem dziecięcym, jest tzw. choroba bostońska. Jej objawem charakterystycznym jest wysypka na dłoniach, stopach i wewnątrz jamy ustnej, stąd z języka angielskiego nazywana jest chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (hand, foot and mouth disease – HFMD). Jak to bywa w przypadku infekcji o podłożu wirusowym, leczenie choroby bostońskiej polega jedynie na łagodzeniu objawów.

Wysypka bostońska

Warto na początek uściślić kwestię nazewnictwa. Mimo że najczęściej spotkać się można z określeniem choroba bostońska lub wirus bostoński, to prawidłowa nazwa brzmi wysypka bostońska. Szukając informacji w internecie, możesz napotkać się również na wspomnianą już chorobę dłoni, stóp i jamy ustnej, bostonkę, a także enterowirusowe zapalenie jamy ustnej z wysypką, eneterowirusową gorączkę wysypkową lub też wysypkę pęcherzykową.

Wirus bostoński

Bostonka pojawia się w wyniku zakażenia wirusem Coxsackie, który należy do rodziny enterowirusów. Przenosi się drogą kropelkową (kaszel, kichanie; wirusy znajdują się w ślinie, wydzielinach, plwocinie). Zarazki obecne są również w kale (możliwe zakażenie drogą fekalno-oralną), z tego powodu choroba bostońska uważna jest za jedną z tzw. chorób brudnych rąk. Mycie rąk po wizycie w toalecie jest o tyle ważne, że wydalanie wirusa wraz z kałem może trwać kilka tygodni. Ze względu na kilka możliwych dróg transmisji wirusa grypa bostońska jest bardzo zakaźna, najczęściej jej ofiarą padają dzieci (2-10 lat). Dorośli rzadziej zarażają się wirusem, jednak nie jest to niemożliwe. Czynnikiem sprzyjającym zarażeniu są duże skupiska ludzi, takie jak przedszkola czy szkoły. Najwięcej zachorowań notuje się z reguły na przełomie lata i jesieni.

choroba bostońskaChoroba bostońska – najczęstsze objawy

Czas inkubacji wirusa w organizmie nosiciela wynosi około 3-7 dni. Pierwsze objawy zachorowania są raczej niespecyficzne – gorączka, ból gardła, złe samopoczucie osłabienie (tzw. objawy prodromalne, trwające 2-3 dni), z tego powodu bostonka znana jest także jako grypa bostońska lub gorączka bostońska. Czasem wśród początkowych objawów pojawiają się nudności, wymioty lub biegunka. Następnie pojawia się wysypka (tzw. faza właściwa choroby) – powód, dla którego choroba bostońska nazywana jest również ospą bostońską i bywa mylona z ospą wietrzną. O ile jednak przy ospie wietrznej wysypka pojawia się na całym ciele, tu mamy do czynienia z jej bardzo charakterystycznym umiejscowieniem. Jest to wysypka na dłoniach, stopach oraz w jamie ustnej, która utrzymuje się około 7-10 dni. Pierwsze pęcherzyki pojawiają się w jamie ustnej (herpangina), głównie na tylnej ścianie gardła, podniebieniu miękkim oraz śluzówce policzków i dziąseł. Pęcherzyki te są bolesne, często pękają, a powodowany ich obecnością dyskomfort skutkuje u dzieci niechęcią do jedzenia i picia. Następnie wysypka atakuje dłonie, szczególnie ich wewnętrzną część, podeszwy stóp, także boczne obszary dłoni i stóp, rzadko – choć nie jest to wykluczone – wysypka pojawia się na pośladkach, genitaliach i pachwinach. Wysypka ma charakter plamisto-grudkowy, plamisto-pęcherzykowy lub pęcherzykowy. Wystąpienie tej charakterystycznie umiejscowionej wysypki jest rozstrzygającym objawem dla prawidłowego rozpoznania choroby bostońskiej.

Jak wygląda leczenie wysypki bostońskiej?

W przypadku ospy bostońskiej prowadzi się leczenie objawowe ograniczające się do podawania leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych oraz preparatów do odkażania owrzodzeń i nadżerek. Jak zbić gorączkę? U dzieci najlepszym rozwiązaniem w  przypadku podwyższonej gorączki będzie paracetamol, ibuprofen lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Mamy często o tym zapominają i domagają się od lekarza antybiotyków, ale przy infekcjach wirusowych są one nieskuteczne. Ważne jest natomiast stosowanie na skórę i błony śluzowe specjalnie do tego przeznaczonych preparatów antybiotykowych lub barwników o działaniu antyseptycznym (np. roztwór pioktaniny). Podobnie jak przy ospie wietrznej nie wolno rozdrapywać i wyciskać pęcherzy, grozi to bowiem wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi. W trakcie choroby konieczne jest odpowiednie nawodnienie, szczególnie przy wysokiej gorączce! Podawanie do picia chłodnej wody służy także łagodzeniu dyskomfortu powodowanego wysypką w jamie ustnej.

Działania profilaktyczne

Mimo że trwają prace, nadal nie ma szczepionki przeciwko chorobie dłoni, stóp i jamy ustnej, dlatego musisz postawić na profilaktykę. W przypadku zagrożenia zarażeniem przede wszystkim należy unikać kontaktu z chorymi, a także przestrzegać podstawowych zasad higieny. Oznacza to – częste mycie rąk, zwłaszcza po wizycie w toalecie, nieużywanie tych samych sztućców, niepicie z tych samych naczyń lub tej samej butelki, regularne dezynfekowanie powierzchni, na których mogą gromadzić się zarazki (np. klamki).

Choroba bostońska u dorosłych

O ile u dzieci wirus bostoński ma łagodny przebieg i bardzo rzadko prowadzi do poważniejszych komplikacji (sporadyczne przypadki zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych), tak u osób dorosłych jej przebieg może być ostrzejszy. U dorosłych choroba trwa dłużej, ryzyko wystąpienia powikłań jest podwyższone (najczęściej ogólnoustrojowe powikłania neurologiczne lub kardiologiczne). Dodatkowo czynnikiem zwiększającym ryzyko zakażenia są choroby przewlekłe lub stany obniżonej odporności.

Choć w Polsce odsetek zachorowań na chorobę bostońską jest niski, dobrze mieć świadomość jej istnienia. Niestety, właśnie ze względu na niską zachorowalność wielu lekarzy błędnie rozpoznaje ją jako znacznie częściej występującą ospę wietrzną lub alergiczne zapalenie skóry. Oczywiście nie namawiamy do samodzielnego diagnozowania, ale nawet minimalna wiedza pozwoli szybciej zareagować w przypadku zarażenia lub pozwoli uchronić przed chorobą w przypadku, gdy wirus pojawi się w najbliższym otoczeniu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*

*

*


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.