Osteoporoza – zagrożenie dla kobiet w ciąży i karmiących piersią?

Ciąża i okres laktacji to wyjątkowy czas dla kobiecego organizmu. Zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze dość gwałtownie wzrasta, dlatego należy zadbać o odpowiednią podaż wapnia oraz witaminy D, które niezbędne są dla prawidłowego rozwoju i wzrostu kości u dziecka oraz utrzymania w zdrowiu kości mamy! Czy w okresie ciąży oraz karmienia piersią kobieta powinna się martwić osteoporozą?

Zachwianie gospodarki wapniowej w okresie ciąży i laktacji

Zupełnie naturalnym zjawiskiem jest wzrost zapotrzebowania na wapń w okresie ciąży, jednak organizm kobiety jest przygotowany na taki scenariusz. Szereg zachodzących w nim zmian fizjologicznych pozwala na zrealizowanie wymagań rosnącego płodu. Jak radzi sobie organizm? Przede wszystkim dwukrotnie zwiększa się wchłanianie wapnia w jelitach, a także zostaje utrzymany intensywny transport tego pierwiastka przez łożysko. Co więcej, dochodzi do mobilizacji wapnia ze szkieletu ciężarnej, co niestety skutkuje spadkiem gęstości mineralnej masy kostnej (bone mineral density, BMD) u przyszłej mamy. U zdrowych kobiet, u których ciąża przebiega prawidłowo, gęstość kości wraca do poziomu sprzed ciąży po około 6-18 miesiącach (zwykle po zakończeniu laktacji). W pierwszych dwóch trymestrach następuje wzrost metabolizmu wapnia, zaś do gwałtownego wzrostu zapotrzebowania dziecka na ten składnik dochodzi w trzecim trymestrze. Początkowo płód czerpie około 20-35mg wapnia dziennie, w trzecim trymestrze do malucha trafia aż 250-330mg w ciągu dnia! Podczas pierwszych 3-6 miesięcy karmienia piersią maluch przyjmuje od matki wraz z mlekiem więcej wapnia niż w ciągu całej ciąży (około 200-400mg dziennie).

Zapotrzebowanie na wapń i witaminę D w ciąży

Choć organizm kobiety dostosowuje się do sytuacji podwyższonego zapotrzebowania na wapń, konieczne jest zwiększenie jego podaży wraz z dietą, ewentualnie niedobory można uzupełniać specjalnymi preparatami z wapniem! W ciąży i w okresie laktacji dzienne zapotrzebowanie na wapń waha się w graniach 1000-1500mg na dobę. Trzeba jednak pamiętać, że dla utrzymania prawidłowego przebiegu procesu wchłaniania i wykorzystania wapnia, a także fosforu, potrzebna jest witamina D, dlatego też kobiety w ciąży powinny pamiętać o dostarczaniu jej w odpowiedniej ilości. Eksperci zalecają suplementować witaminę D przynajmniej od drugiego trymestru w dawce 1500-2000IU (37,5-50mcg) na dobę. Należy jednak pamiętać, że przyjmowanie jakichkolwiek leków czy suplementów diety w okresie ciąży i laktacji musi być poprzedzone konsultacją z lekarzem, dotyczy to nawet takich „niegroźnych” produktów jak preparaty witaminowo-mineralne!

Zapotrzebowanie na wapń – dieta

Jednym z najskuteczniejszych sposobów realizacji zwiększonego zapotrzebowania na wapń w okresie ciąży, a jednocześnie rekomendowaną metodą profilaktyki osteoporozy jest spożywanie produktów spożywczych, które są bogatym źródłem tego składnika! Mowa oczywiście o nabiale! Mleko, kefiry, jogurty, sery – wszystkie te produkty powinny znaleźć się w codziennej diecie ciężarnych i matek karmiących! Inaczej wygląda naturalna suplementacja witaminą D. Nie dostarcza się jej wraz z dietą, a poprzez ekspozycję na promienie słoneczne, dlatego latem nie należy się przed nimi chować. Oczywiście nadmiar słońca jest szkodliwy (przy dłuższym pobycie na zewnątrz trzeba zastosować ochronę UV), ale do „podreperowania” zapasów witaminy D wystarczy raptem 15 minut na słońcu z odsłoniętymi ramionami i nogami 3-4 razy w tygodniu. Niestety w naszym klimacie odpowiednie nasłonecznienie występuje tylko latem i wczesną jesienią, w okresie od września do kwietnia specjaliści zalecają stosować suplementację.

Osteoporoza związana z ciążą i laktacją

Ciąża i laktacja nie wpływają na zwiększenie ryzyka rozwoju osteoporozy w późniejszym wieku, jednak trzeba wspomnieć o specyficznym typie tego schorzenia, czyli o osteoporozie związanej z ciążą (ang. pregnancy and lactation-associated osteoporosis, PLO). Jest to bardzo rzadko spotykana choroba, szacuje się, że występuje ona zaledwie w 4-8 przypadkach na milion ciąż. Niestety patogeneza tego schorzenia nie została w pełni poznana, u chorych na PLO nie występuje obciążający wywiad chorobowy lub klasyczne czynniki ryzyka osteoporozy. Dotychczasowe badania pozwoliły jedynie wskazać, że na rozwój schorzenia wpływa wiele czynników, w tym indywidualne predyspozycje. Zauważono także, że częściej osteoporoza związana z ciążą występowała u kobiet, u których pojawiały się schorzenia wymagające leczenia heparyną lub glikokortykosteroidami, zaburzenia krzepnięcia, zaburzenia endokrynne, problemy stomatologiczne. Wśród objawów PLO najczęściej wymienia się silne bóle pleców w okolicy lędźwiowo-krzyżowej, które pojawiają się w trzecim trymestrze bądź już po porodzie. Dolegliwości bólowe i towarzyszący im często ubytek wzrostu są bezpośrednim skutkiem licznych niskoenergetycznych złamań trzonów kręgów. Ze względu na niską rozpoznawalność schorzenia większość kobiet nie ma wprowadzonego odpowiedniego leczenia.

Spadek gęstości mineralnej masy kostnej, do którego dochodzi w okresie ciąży i karmienia piersią jest zmianą fizjologiczną, która w przypadku prawidłowego przebiegu ciąży cofa się po zakończeniu laktacji. Oznacza to, że spadek BMD nie stanowi czynnika zwiększającego ryzyko rozwoju osteoporozy. Ważne jednak jest zarówno dla zdrowia mamy, jak i prawidłowego wzrostu oraz rozwoju kości u dziecka zwiększenie spożycia wapnia, stymulacja syntezy skórnej witaminy D, a w szczególnych przypadkach stosowanie odpowiedniej, zaleconej przez lekarza suplementacji.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*

*

*


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.