Choć starania o dziecko wydają się bardzo przyjemną czynnością, to niestety dla wielu par coraz częściej zmieniają się one w okres przepełniony stresem i naznaczony niepowodzeniami. Styl życia, nieodpowiednia dieta, a nawet rosnące zanieczyszczenie środowiska wpływają na pogorszenie płodności zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. Dodatkowo na niekorzyść, zwłaszcza pań, wpływa tendencja związana z późnym macierzyństwem. Czy są sposoby na zwiększenie szans na zapłodnienie? Jak zadbać o lepszą płodność?

Co wpływa na zmniejszenie płodności?

Od pewnego czasu obserwuje się niepokojące zjawisko związane z coraz większą liczbą przypadków niepłodności lub zaburzonej płodności u kobiet i u mężczyzn. Ścisły związek z takim stanem ma styl życia współczesnego człowieka. Znakiem naszych czasów jest wszechobecny stres, ciągłe napięcie i negatywne emocje. Utrzymujący się stan przewlekłego stresu prowadzi do zakłócenia równowagi organizmu, w tym zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego, co bezpośrednio przekłada się na płodność u kobiet i mężczyzn (np. zaburzenia cyklu u kobiet, obniżenie parametrów nasienia u mężczyzn). Czynnikami, które nie są bez znaczenia dla płodności, są również: niezdrowy tryb życia, zła dieta i brak aktywności fizycznej (nadwaga i otyłość zaburzają gospodarkę hormonalną kobiet, u mężczyzn wpływają negatywnie na proces produkcji plemników), a także zanieczyszczenie środowiska. Na płodność mogą również wpływać różnego rodzaju choroby (np. u kobiet zespół policystycznych jajników, endometrioza), infekcje, nieprawidłowości w obrębie narządów płciowych, wady anatomiczne. Aby wyeliminować tego typu przyczyny, należy pamiętać o regularnych wizytach lekarskich (kobiety – u ginekologa i endokrynologa, mężczyźni – u androloga i urologa). Ponadto u niektórych par problemy z zajściem w ciążę wynikają z tego, że decyzja o dziecku zapada późno, coraz częściej na porodówkach spotyka się pierworódki w wieku powyżej 30, a nawet 40 lat! A przecież im starsza kobieta, tym większe problemy z zapłodnieniem, z wiekiem zmniejsza się tzw. rezerwa jajnikowa, ponadto coraz więcej cykli jest bezowulacyjnych!

Jak zadbać o lepszą płodność?

Specjaliści zgodnie podkreślają, że o płodność należy dbać już za młodu! Co to oznacza? Zalecenia są proste, należy prowadzić higieniczny tryb życia, zdrowo się odżywiać i pozostawać aktywnym fizycznie! Właściwe traktowanie swojego ciała z pewnością zaprocentuje w przyszłości! Dotyczy to zarówno mężczyzn, jak i kobiet! W okresie starań o dziecko dodatkowo należy wprowadzić kilka zmian w swoim życiu, w szczególności zrezygnować z używek – papierosów, alkoholu i kawy. Niezmiernie ważna jest również psychika, warto przyswoić sobie techniki relaksacyjne, wielu ekspertów rekomenduje np. jogę jako sposób na radzenie sobie ze stresem. Ćwiczenie jogi pomaga regulować oddech, działa rozluźniająco, a także wpływa na wyciszenie ciała i umysłu. Umiejętność ta jest przydatna w walce z frustracją wywołaną bezowocnymi próbami zajścia w ciążę, a także z rosnącą presją!

Dieta a płodność

Odpowiednia dieta nie tylko pozwala utrzymać optymalną masę ciała, ale również pomaga dostarczyć składników niezbędnych do wsparcia płodności! Wśród tych składników jako pierwszą należy wymienić witaminę E. Przy niedoborze witaminy E zmniejsza się wydzielanie hormonu gonadotropowego, co u kobiet może zaburzać przebieg ciąży, a u mężczyzn zaś powodować zwyrodnienie plemników. W diecie nie może także zabraknąć niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (wspierają funkcjonowanie narządów rozrodczych) oraz folianów. Choć suplementacja kwasem foliowym zalecana jest przede wszystkim kobietom, to trzeba pamiętać, że niedobór folianów u panów może powodować obniżenie objętości nasienia oraz zmniejszenie ruchliwości plemników. W przypadku kobiet szczególnie ważne jest dostarczanie żelaza (przede wszystkim niehemowego, czyli roślinnego). Wspomaga ono właściwe funkcjonowanie komórki jajowej i zarodka. Mężczyźni muszą natomiast pamiętać o codziennej porcji cynku i selenu. Cynk wspiera właściwe funkcjonowanie narządów płciowych, pomaga utrzymać prawidłowy poziom testosteronu, a selen wspomaga proces spermatogenezy. Równocześnie należy ograniczyć spożycie lub wyeliminować z diety tłuszcze „trans”, węglowodany proste, kofeinę, alkohol. Podstawą diety propłodnościowej powinny być warzywa i owoce (błonnik, witaminy, minerały, antyoksydanty, produkty pełnoziarniste (węglowodany złożone), strączki i nasiona (białko roślinne). Dodatkowo niedobory niektórych składników można uzupełniać odpowiednimi suplementami diety.

Jak zwiększyć szanse na poczęcie?

Nie każdy dzień cyklu menstruacyjnego daje takie same szanse na poczęcie. „Celować” należy w moment owulacji (uwolnienie komórki jajowej), który w przypadku regularnych miesiączek wypada około czternastego dnia cyklu. Dni płodne obejmują okres około 7-9 dni, w zależności od długości cyklu (zwykle 4 dni przed owulacją, do 3 dni po owulacji). Do wyznaczenia dni płodnych stosuje się metodę termiczną lub metodę obserwacji śluzu. Metoda termiczna polega na codziennym mierzeniu temperatury ciała i sporządzaniu wykresów określających comiesięczne wzrosty temperatury oznaczające owulację. Obserwacja śluzu polega natomiast na codziennej obserwacji wydzieliny z ujścia pochwy, kilka dni przed jajeczkowaniem śluz zmienia swoją konsystencję, jest rzadszy, śliski i ciągnący (przypomina białko jaja kurzego). Metody te nie są w 100% skuteczne, zwłaszcza w przypadku nieregularnych cyklów, ponadto wiele czynników może wpływać na ich wiarygodność np. stres, alkohol, infekcje. Innym sposobem wyznaczania owulacji są specjalne testy dostępne w aptekach. Służą one do mierzenia stężenia hormonu luteinizującego (LH) w moczu. Wzrost poziomu tego hormonu zwiastuje owulację, która powinna nastąpić w ciągu kolejnych 36 godzin.

Mimo starań macie problemy z zajściem w ciążę? Niekoniecznie musi to oznaczać poważne problemy i rezygnację z marzeń o licznej rodzinie. Czasem wystarczy zdjąć z siebie presję i dać sobie chwilę odpoczynku, np. wybierając się na romantyczny wyjazd. Należy również pamiętać, że zdrowy tryb życia, dobrze zbilansowana dieta uzupełniona o odpowiednią suplementację to ważny element wspierania płodności! Jeśli jednak podejrzewacie, że Wasze problemy mogą mieć poważniejsze przyczyny, warto skorzystać ze specjalistycznej pomocy w klinikach leczenia niepłodności.