To pytanie zadaje sobie każda kobieta, która z niepokojem obserwuje, jak mocno zmienia się jej ciało w okresie ciąży. Zła wiadomość jest taka, że ten problem dotyka aż 40% ciężarnych. Ta liczba może przerazić, szczególnie kobiety, które mają predyspozycje genetyczne do powstawania żylaków. Na szczęście są sposoby, aby zminimalizować ryzyko ich wystąpienia, potrzebna jest jednak żelazna dyscyplina. Bez niej ciężko jest odmówić sobie ciążowych zachcianek oraz wyjść na kilkunastominutowy spacer, a ruch i kontrola wagi to podstawa w profilaktyce żylaków!

Czynniki sprzyjające rozwojowi żylaków

Choć wielu osobom wydaje się, że to jedynie kobiecy problem, wcale tak nie jest! Żylaki mogą występować także u mężczyzn, jednak prawdą jest, że o wiele częściej to kobiety cierpią na to schorzenie. Rozwojowi żylaków sprzyja nadwaga, mało aktywny tryb życia, stojąca lub siedząca praca, a także predyspozycje genetyczne. U pań dodatkowo negatywny wpływ na kondycję żył i przepływ krwi ma noszenie zbyt obcisłych ubrań oraz butów na wysokim obcasie. Dodatkowo okres ciąży oraz porodu zajmuje jedno z najwyższych miejsc na liście potencjalnych przyczyn żylaków. Dlaczego tak się dzieje?

Skąd się biorą żylaki w ciąży?

Żylaki powstają, gdy krew odpływająca żyłami z nóg z powrotem do serca zaczyna się cofać na skutek zaburzenia pracy zastawek. Są one niezbędne, jako że krew jest transportowana do góry, czyli przez całą drogę musi walczyć z bezlitosną siłą grawitacji. Gdy zastawki nie pracują właściwie, krew spływa do splotów żylnych, gdzie dochodzi do rozdęcia żył. W ciąży przez żyły przepływa znacznie więcej krwi, gdyż w tym okresie podwaja się jej objętość, co oznacza znaczne obciążenie dla żył, które często ulegają rozszerzeniu, i dla zastawek. Ponadto wzrost stężenia progesteronu przyczynia się do osłabienia i zmniejszenia napięcia ścian naczyń krwionośnych kończyn dolnych, zwiększając tym samym ryzyko żylaków. Nie można także zapominać o tym, że powiększona macica naciska na żyłę główną dolną, co powoduje wzrost ciśnienia w naczyniach krwionośnych w nogach. Ryzyko wystąpienia żylaków zwiększa się dodatkowo w sytuacjach, gdy kobieta już przed ciążą miała zmiany żylakowe na nogach, gdy kobieta jest w ciąży mnogiej, gdy kobieta ma nadwagę lub znacznie przytyła w trakcie ciąży. Choć w wielu przypadkach ciążowe żylaki po porodzie zmniejszają swoją widoczność lub całkowicie znikają, należy skontaktować się z lekarzem, gdyż żylaki występujące w pierwszej ciąży zdecydowanie zwiększają prawdopodobieństwo ich ponownego pojawienia się przy kolejnych ciążach.

Objawy żylaków w ci ąży

Zanim na nogach pojawią się zgrubiałe, poskręcane żyły w kolorze ciemnofioletowym lub ciemnoniebieskim, dostrzec można kilka objawów zwiastujących nadchodzące kłopoty. Pierwszym z nich jest obrzęk nóg oraz uczucie ich zmęczenia i ciężkości. Niestety objawy te bywają często bagatelizowane, wydaje się bowiem normalne, że nogi mogą boleć po ciężkim dniu. Jednak już wtedy powinna zapalić się w głowie czerwona lampka! Jeśli te symptomy zostaną zignorowane, już w niedługim czasie na nogach pojawią się rozszerzone i popękane naczynka krwionośne, które zwane są pajączkami lub bardziej profesjonalnie teleangiektazjami. Te niewinnie wyglądające siateczki żyłek szybko zmieniają się w wypukłe, grube i poskręcane wężyki żył. Do tego dochodzi swędzenie, ból i nieprzyjemne pulsowanie nóg.

Żylaki odbytu w ciąży

Hemoroidy to nic innego jak żylaki umiejscowione w okolicy odbytu. Są one równie poważnym problemem, co zmiany na nogach. Czynnikiem sprzyjającym powstawaniu hemoroidów są zaparcia, czyli powszechna dolegliwość u ciężarnych. Czasem też żylaki odbytu pojawiają się dopiero po porodzie, a ich przyczyną jest mocne parcie w jego trakcie. Symptomatyczne dla tej dolegliwości jest uciążliwe swędzenie, pieczenie, ból oraz pojawiające się krwawienie z odbytu.

Jak przeciwdziałać żylakom ciążowym?

Nie ma sposobu na całkowite wyeliminowanie problemu żylaków, można jednak mocno się starać, aby się nie pojawiły. Kluczowe są tu dwie kwestie: ruch oraz dbanie o wagę. Wiele kobiet lubi sobie pofolgować w trakcie ciąży, jednak to okres, w którym trzeba bardzo uważać na to, co się je i ile się je! Dobrze zbilansowana dieta powinna opierać się na warzywach, owocach i błonniku. Przyjmuje się, że w okresie ciąży kobieta nie powinna przytyć więcej niż 12kg! W utrzymaniu optymalnej masy ciała pomoże z pewnością regularna aktywność fizyczna, oczywiście dostosowana do możliwości kobiety. Wystarczające będą chociażby spacery. To forma ruchu, która mocno nie obciąża, za to pozwala na poprawę krążenia żylnego. Przyszłe mamy wykonujące pracę siedzącą nie mogą zapominać o małych rozruchach w ciągu dnia. Króciutka przerwa na wstanie od biurka, zrobienie kilku kroków i przeciągnięcie się korzystnie wpłynie na przepływ krwi. Ważne też jest to, jak się odpoczywa. Gdy brak sił na spacer, warto położyć się z uniesionymi lekko nogami, już po chwili zmęczone nogi poczują ulgę! Na co dzień, i to już od początku ciąży, zaleca się nosić rajstopy lub pończochy przeciwżylakowe, które zmniejszają zmęczenie i opuchliznę nóg, a także wspierają prawidłowe krążenie. W aptekach dostępna jest również szeroka oferta leków, suplementów diety i kosmetyków przeciw żylakom, jednak nie wszystkie z nich mogą być przyjmowane w okresie ciąży, a nawet te bezpieczne dla ciężarnych powinny być stosowane wyłącznie po konsultacji z lekarzem.

Żylaki: problem estetyczny czy zagrożenie dla zdrowia?

Nie da się ukryć, że żylaki szpecą nogi! Poszerzone i poskręcane wężyki żył „zdobiące” nogi nie zachęcają do noszenia krótkich spódnic lub szortów. Ale błędem jest patrzeć na żylaki wyłącznie jak na defekt kosmetyczny! To poważne schorzenie, które niesie realne zagrożenie dla zdrowia! Konsekwencją nieleczonych lub źle leczonych żylaków są stany zapalne żył, a także zakrzepica żylna. Szczególnie niebezpieczna jest zakrzepica, gdyż tworzące się w żyłach skrzepy mogą się oderwać i wraz z krwią dostać np. do serca! Dlatego też żylaki należy leczyć! Po porodzie najszybciej jak to możliwe, należy zgłosić się do specjalisty flebologa lub chirurga. Obecnie dostępnych jest wiele metod leczenia żylaków, a jedną z nich jest chirurgiczne usuwanie żylaków.

Żylaki są poważnym schorzeniem, które często rozwija się w okresie ciąży. Mechanizmy odpowiedzialne za powstanie żylaków są dodatkowo nasilane przez charakterystyczne dla okresu ciąży zjawiska m.in. zwiększanie objętości krwi oraz osłabianie ścian naczyń żylnych w wyniku działania progesteronu. Panie oczekujące na dziecko muszą więc bardzo dbać o siebie, przede wszystkim jednak muszą robić wszystko, aby utrzymać prawidłowe krążenie żylne kończyn dolnych!