Czym jest krzywa cukrowa? Jest to doustny test obciążenia glukozą (OGTT) wykonywany między innymi u osób, u których podejrzewana jest cukrzyca, jak również u kobiet w ciąży. Badanie trwa dość długo, ale nie jest skomplikowane, ważne jest jednak, by zgłosić się na nie na czczo!

Krzywa cukrowa – co to za badanie?

Doustny test obciążenia glukozą (OGTT), określany także jako krzywa cukrowa lub krzywa glikemiczna jest jednym z podstawowych badań laboratoryjnych, które wykonuje się w każdej poradni podstawowej opieki zdrowotnej. Przeprowadza się je z próbki krwi żylnej. Standardowy test na poziom cukru we krwi wykonuje się na czczo, natomiast krzywa cukrowa to badanie, które polega na kilkukrotnym pobraniu krwi – najpierw na czczo, a następnie po wypiciu roztworu glukozy. Kilkuetapowe badanie pozwala na monitorowanie tego, jak organizm reaguje na podanie wysokiej dawki czystej glukozy.

Badanie OGTT wykonuje się w diagnostyce cukrzycy typu 1 i 2 oraz innych zaburzeń gospodarki węglowodanowej organizmu, np. nietolerancji glukozy. Ponadto obowiązkowo krzywa cukrowa jest zlecana kobietom w okresie ciąży jako badanie przesiewowe pod kątem rozpoznania cukrzycy ciężarnych, czyli częstego schorzenia pojawiającego się zwykle około drugiego trymestru ciąży (cukrzyca ciążowa może przyczyniać się do poważnych komplikacji w przebiegu ciąży i w rozwoju dziecka). Według zaleceń doustny test obciążenia glukozą wykonuje się około 8. tygodnia ciąży, przy dobrych wynikach powtarza się go około 24.-28. tygodnia, a w przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości, a także u kobiet, które są w grupie ryzyka, np. cukrzyca ciężarnych występowała przy poprzednich ciążach, mają powyżej 35 lat lub są otyłe, częściej – według zaleceń lekarza. Co istotne, krzywa cukrowa w ciąży jest podstawowym badaniem, które powinny wykonać również kobiety niemające do tej pory żadnych problemów z poziomem cukru we krwi.

Krzywa cukrowa – jak wygląda badanie?

Na czym dokładnie polega badanie OGTT? Choć nie jest to skomplikowana procedura, jest rozłożona w czasie, całe badanie trwa ponad dwie godziny. Do przychodni trzeba się stawić rano po przespanej nocy. Najpierw pobierana jest krew na czczo, po czym badany musi wypić specjalny roztwór glukozy. Co istotne, na badanie należy przynieść własną glukozę (można ją kupić w każdej aptece za kilka złotych), wodę mineralną i kubeczek. Pielęgniarka rozpuszcza 75g glukozy w 250-300ml wody, taką mieszankę należy pić małymi łyczkami przez około 5 minut, nie należy wypijać roztworu „na raz”. Trzeba być przygotowanym, że napój jest naprawdę bardzo słodki, przez co może wystąpić odruch wymiotny. Aby temu zapobiec, można doprawić roztwór sokiem z połowy cytryny lub od razu kupić cytrynową glukozę (taki dodatek nie ma wpływu na wynik badania). Należy dodać, że w przypadku dzieci roztwór przygotowuje się z uwzględnieniem ich masy ciała – 1,75g glukozy na każdy kilogram masy ciała, nie więcej jednak niż 75g.

Następne pobranie krwi odbywa się po godzinie od wypicia roztworu, trzecie i ostatnie – po dwóch godzinach. Nie zawsze krew pobierana jest trzykrotnie (tzw. krzywa cukrowa trzypunktowa), czasem lekarz może zlecić krzywą cukrową dwupunktową, wtedy krew pobierana jest tylko na czczo i po dwóch godzinach. Cały czas oczekiwania należy spędzić w przychodni, nie można nigdzie wychodzić i nie wolno obciążać organizmu w żaden inny sposób. Należy spokojnie siedzieć, nie wolno nic pić i jeść, a także palić papierosów. Dopiero po pobraniu ostatniej próbki krwi można opuścić przychodnię. Wynik zwykle dostępny jest następnego dnia! Krzywa cukrowa w ciąży wykonywana jest tak samo.

Krzywa cukrowa – ile kosztuje badanie?

Jeśli to lekarz wystawił skierowanie na badanie, krzywa cukrowa przeprowadzana jest bezpłatnie. W innym przypadku trzeba za nią zapłacić. Na szczęście, doustny test obciążenia glukozą nie jest bardzo drogi. Krzywa cukrowa – cena badania waha się w granicach 15-40 zł w zależności od laboratorium.

Krzywa cukrowa – jak przygotować się do badania?

Przede wszystkim na badanie trzeba zgłosić się na czczo, ostatnim zjedzonym posiłkiem powinna być kolacja wieczorem dnia poprzedzającego badanie – 12 godzin przed planowanym badaniem. W kwestii „krzywa cukrowa – jak się przygotować?” trzeba jednak zwrócić uwagę na dużo więcej spraw. Po pierwsze już trzy dni przed badaniem należy odstawić leki, które wpływają na gospodarkę węglowodanową organizmu (są to głównie leki moczopędne, doustne leki antykoncepcyjne i glikokortykosteroidy), o ile oczywiście lekarz nie zaleci inaczej (należy go poinformować o wszystkich stosowanych lekach). Osoby przeziębione lub mające inne infekcje powinny wstrzymać się z badaniem do czasu wyzdrowienia.

Na dobę przed planowanym badaniem należy odstawić alkohol i nikotynę, należy także zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego. Czy są specjalne zalecenia dietetyczne przed badaniem krzywej glikemicznej? Nie, trzy dni przed badaniem należy jeść normalnie, także węglowodany – nie należy drastycznie obniżać ilości spożywanych węglowodanów, mogłoby to zafałszować wyniki.

Krzywa cukrowa – normy i interpretacja wyników

Kiedy zostanie zrobiona krzywa cukrowa interpretacja wyników nie powinna być przeprowadzana samodzielnie. Dopiero lekarz na podstawie wyników oraz wywiadu (uwzględniającego ogólny stan zdrowia danego pacjenta, jego kondycję fizyczną i psychiczną) może postawić diagnozę – stan przedcukrzycowy, cukrzyca, cukrzyca ciężarnych. Czasem do rozpoznania potrzebne są rozszerzone badania. Krzywa cukrowa normy ma następujące – jako prawidłowe stężenie glukozy na czczo wskazuje się: 70-99mg/dl, zaś 100-125mg/dl uznawane jest za nieprawidłowe. Co ważne, dwukrotny wynik stężenia glukozy na czczo powyżej 126mg/dl pozwala lekarzowi stwierdzić cukrzycę.

W przypadku, gdy po dwóch godzinach od wypicia glukozy jej poziom we krwi jest niższy niż 140mg/dl, wynik uznawany jest za prawidłowy. Poziom glukozy w przedziale 140-199mg/dl oznacza nietolerancję węglowodanów – jest to stan, który stanowi zagrożenie rozwoju cukrzycy (stan przedcukrzycowy). Wynik równy 200mg/dl lub wyższy zwykle jest dla lekarza podstawą do rozpoznania cukrzycy. W przypadku krzywej cukrowej w ciąży normy są nieco inne: stężenie glukozy na czczo – do 92mg/dl, po godzinie – do 180mg/dl, po dwóch godzinach – do 153mg/dl. Cukrzyca ciężarnych rozpoznawana jest, gdy zostanie przekroczona choćby jedna z tych wartości.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości i podejrzeń warto zgłosić się do lekarza i poprosić go o skierowanie na krzywą cukrową. Krzywa cukrowa w ciąży jest natomiast obowiązkowym badaniem, które przynajmniej dwukrotnie powinna powtórzyć każda ciężarna!

Autor: Ewa Krulicka – Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa.
Redaktor blogów oraz dużych serwisów o zdrowiu jak i-apteka.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.