Choć w naszej świadomości utrwalił się wizerunek kobiety rodzącej w pozycji leżącej na plecach, nie jest wcale prawdą, że jest to jedyna, uniwersalna pozycja porodowa! Ciężarna może (a właściwie powinna) dowolnie zmieniać ustawienie swojego ciała podczas porodu. Na szczęście często ciało intuicyjnie układa się w taki sposób, aby ułatwić wypchnięcie dziecka przez drogi rodne. Przed porodem dobrze jednak sprawdzić, w jaki sposób poszczególne pozycje porodowe mogą wspomóc narodziny dziecka!

Czym kierować się podczas wyboru pozycji porodowej?

Zanim nie zacznie się akcja porodowa, trudno jest wybrać jedną konkretną pozycję! Specjaliści przekonują, że kobieta, o ile nie jest to przeciwwskazane (np. przez konieczność stałego monitorowania czynności serca dziecka lub przez choroby współistniejące u ciężarnej), powinna mieć możliwość swobodnego poruszania się w każdej fazie porodu. Właściwie dobrana pozycja porodowa pozwala na zmaksymalizowanie komfortu, zmniejszenie bólu oraz ograniczenie ryzyka korzystania z dodatkowych procedur medycznych lub powikłań np. pęknięcia krocza. Ułożenie ciała do porodu odbywa się zwykle w sposób intuicyjny, ciało daje jasne sygnały, czego potrzebuje, wystarczy go posłuchać.

Aktywny poród

Wyniki prowadzonych badań wskazują, że kobiety, które aktywnie poszukują optymalnej pozycji i wykorzystują różnego rodzaju akcesoria w celu przyspieszenia akcji porodowej (chodzą, siadają, kucają, ćwiczą na piłce), lepiej radzą sobie z bolesnymi skurczami i łatwiej znoszą poród. W pierwszej fazie porodu doskonałym narzędziem wspomagającym jest piłka do ćwiczeń. Podskakiwanie na piłce pomaga rozluźnić mięśnie dna miednicy, zaś kołysanie się na niej ułatwia maluszkowi trafienie do kanału rodnego. Podczas ćwiczeń na piłce należy jednak zachować ostrożność, stopy powinny być oparte stabilnie na podłodze, co pozwoli utrzymać równowagę. Dodatkowo już po zajęciu pozycji porodowej kobieta nie powinna pozostawać w bezruchu, dobrze na łagodzenie bólów skurczowych i na ułatwienie dalszego przebiegu porodu wpływa lekkie kołysanie biodrami w tył i w przód.

Pozycje porodowe: leżenie na plecach

Pozycja leżąca to najpopularniejsza pozycja porodowa, co jednak nie oznacza, że jest ona najkorzystniejsza (choć zdecydowanie jest najwygodniejszą pozycją z punktu widzenia osoby przyjmującej poród). Wymusza ona bezruch i bierność, w pozycji na wznak zarówno przyszła mama, jak i dziecko muszą toczyć walkę z fizjologią i grawitacją – nacisk na szyjkę macicy jest mniejszy, co może wydłużać poród, skurcze są mnie efektywne, dziecko ma trudność z przedostaniem się przez drogi rodne, co więcej, kobieta odczuwa dużo silniejszy ból i częściej dochodzi do pęknięcia krocza.

Pozycje porodowe: pozycja stojąca

Pozycja wertykalna jest jedną z najkorzystniejszych pozycji zarówno dla rodzącej, jak i dla dziecka. Kobieta może bowiem liczyć na pomoc grawitacji, dzięki niej główka dziecka mocniej naciska na szyjkę macicy, co powoduje jej szybsze rozszerzanie i otwiera maluchowi drogę na świat. Skurcze są efektywniejsze, dodatkowo rodząca lepiej znosi ból z nimi związany, w pozycji stojącej może swobodniej oddychać. W drugiej fazie porodu w pozycji wertykalnej parcie jest łatwiejsze, zaś lepsze ukrwienie łożyska redukuje ryzyko niedotlenienia dziecka. Warto wiedzieć, że kobiety rodzące w pozycji stojącej w mniejszym stopniu narażone są na pęknięcie krocza, rzadziej też stosują leki przeciwbólowe. W tej pozycji bardzo przydatna jest pomoc partnera, na którym rodząca może się oprzeć, ponadto bliski kontakt partnera zwiększa u niej poczucie komfortu i bezpieczeństwa.

Pozycje porodowe: pozycja klęcząca

Wiele kobiet intuicyjnie przybiera pozycję w klęku, czyli klęka na szeroko rozstawionych nogach (z wypiętymi pośladkami) i podpiera się na wyprostowanych rękach lub trzyma się np. szczebli oparcia łóżka. Jest to pozycja szczególnie wygodna, gdy skurcze stają się coraz mocniejsze. W tej pozycji nacisk główki jest nieco mniejszy, co ogranicza ryzyko pęknięcia krocza. Jest to pozycja rekomendowana dla kobiet, które rodzą duże dziecko, gdyż sprzyja ona wypychaniu przez kanał rodny barków.

Pozycje porodowe: pozycja w kucki

Fizjologiczną pozycją porodową jest pozycja, gdy kobieta kuca, trzymając się rękami np. drabinek. W pozycji w kucki mięśnie krocza są rozluźnione, co znacząco przyśpiesza wypychanie główki. Zwykle w tej pozycji dziecko rodzi się bez konieczności parcia, wystarczające są same skurcze. Należy jednak pamiętać, że kobieta powinna wstać i rozluźnić nogi po każdym skurczu.

Pozycje porodowe: pozycja siedząca

Rodzić można także w pozycji siedzącej na łóżku lub fotelu porodowym. W tej pozycji ważne jest, aby plecy były ustawione jak najbardziej pionowo (można w celu podparcia pleców użyć poduszek), a nogi ugięte w taki sposób, aby stopy znajdowały się niżej niż kolana (jeśli stopy będą wyżej, kanał rodny skieruje się ku górze). Jest to pozycja polecana dla kobiet, które borykają się z bólami kręgosłupa.

Podczas porodu to kobieta jest najważniejsza, wydanie dziecka na świat to ogromny wysiłek, dlatego nie można odmawiać rodzącej możliwości aktywnego udziału w akcji porodowej, a przede wszystkim samodzielnego wyboru pozycji porodowej. Leżenie w bezruchu i bierne czekanie na skurcze nie przysłuży się ani rodzącej, ani dziecku! Chodzenie po sali, ćwiczenia na piłce pomagają w pierwszej fazie porodu, przyspieszają rozszerzanie się szyjki macicy i ułatwiają maluszkowi przyjęcie odpowiedniej pozycji w kanale rodnym. Lekarze polecają rodzenie w pozycji stojącej, kucającej lub klęczącej, ze względu na efektywniejsze wykorzystanie skurczów partych, przyspieszenie wypychania malucha, a także ograniczenie ryzyka pęknięcia krocza.