Cesarskie cięcie jest coraz częstszym sposobem rozwiązywania ciąży. Czy to dobrze? Nie, cesarka zdecydowanie jest nadużywaną procedurą. Wiele kobiet w obawie przed bólem porodowym wybiera według nich prostszy sposób urodzenia dziecka, zapominając, że cesarskie cięcie to nie jest mały, rutynowy zabieg, to poważna operacja obciążona ryzykiem licznych komplikacji oraz wymagająca długiego okresu rekonwalescencji. Jak wygląda cesarskie cięcie?

Jak wygląda cesarskie cięcie? Wskazania do cesarki

Cesarskie cięcie to operacja, którą przeprowadza się w sytuacji, gdy poród siłami natury stanowi zagrożenie dla matki lub dziecka. Cesarka może być zaplanowana wcześniej, wówczas termin porodu jest ustalany około 1-2 tygodnie przed terminem rozwiązania. Zdarza się także, że mimo braku wcześniejszych wskazań i przy prawidłowym przebiegu ciąży po rozpoczęciu akcji porodowej pojawiają się komplikacje i wykonywana jest pilna cesarka, dlatego kobieta powinna być przygotowana na każdą ewentualność.

Lekarz może zdecydować o przeprowadzeniu cesarki ze wskazań położniczych i pozapołożniczych. Wskazaniem położniczym, które kończy się cesarką nagłą, jest m.in.: brak postępu porodu w I i II okresie, bradykardia i zaburzenia akcji serca u dziecka, zagrażająca zamartwica wewnątrzmaciczna płodu, wypadnięcie pępowiny, odklejenie łożyska, pęknięcie macicy, podejrzenie infekcji wewnątrzmacicznej, ciężki stan przedrzucawkowy. Planowane cesarskie cięcie odbywa się z takich wskazań jak m.in.: nieprawidłowe położenie płodu (głównie położenie miednicowe, twarzyczkowe, czołowe), łożysko przodujące, nieprawidłowe wzrastanie wewnątrzmaciczne płodu, np. makrosomia płodu, poród przedwczesny, wady rozwojowe płodu.

W przypadku wad i mięśniaków macicy, ciąży mnogiej oraz przebytej wcześniej cesarki mówi się o wskazaniach względnych, poród może być zakończony cesarskim cięciem, ale niemalże do samego końca nie ma takiej pewności. Najwięcej kontrowersji budzi kwestia przebytej cesarki, ze względu na ryzyko pęknięcia macicy kobieta zwykle od razu miała planowaną operację, obecnie się od tego odchodzi, zwłaszcza w sytuacjach, gdy od poprzedniej ciąży minęło dużo czasu, wówczas zachęca się kobiety do porodu siłami natury. Natomiast jeśli chodzi o wskazania pozapołożnicze, to mowa jest tu m.in. o wadach i niewydolności serca, patologiach i urazach w obrębie miednicy, poważnych wadach wzroku, zdiagnozowanym tętniaku mózgu, padaczce, chorobach zmniejszających wydolność oddechową, nowotworach, tokofobii, niektórych zaburzeniach i chorobach psychicznych, aktywnej opryszczce narządów płciowych w okresie okołoporodowym, zakażeniu wirusem HIV.

Warto wiedzieć, że zasadniczo wskazaniem do cesarki nie jest: cholestaza ciężarnych, cukrzyca ciężarnych, niedoczynność tarczycy, konflikt serologiczny, nadciśnienie tętnicze, otyłość, wyjątkiem są sytuacje, gdy występują one wraz z innymi wskazaniami. Obecnie wśród mam coraz bardziej popularna staje się cesarka na życzenie. Dlaczego? Głównie ze strachu przed porodem, a także przed potencjalnymi poporodowymi dolegliwościami związanymi z nietrzymaniem moczu i brakiem satysfakcji seksualnej. Powodem, dla którego przyszłe mamy tak często decydują się na takie rozwiązanie, jest brak podstawowej wiedzy o tym, jak wygląda poród cesarskie cięcie i o zagrożeniach, które mu towarzyszą. Wielu kobietom wydaje się, że cesarka jest szybka i bezbolesna, a okres rekonwalescencji krótki i bezproblemowy. Nie, nie, nie i jeszcze raz nie, to nie tak wygląda. Oczywiście nikt nie chce demonizować cesarskiego cięcia, w końcu jest to procedura ratująca życie dziecka i matki, jednak zbyt często traktowana jest jako alternatywa dla porodu naturalnego.

Jak wygląda cesarskie cięcie krok po kroku?

Aby zrozumieć, jak poważnym i wymagającym zabiegiem jest cesarka, warto prześledzić, jak wygląda cesarskie cięcie. W przypadku planowego zabiegu nie ma konieczności specjalnych przygotowań, trzeba jednak pamiętać o ważnej zasadzie, jaką jest minimum 6-godzinny zakaz jedzenia i picia przed zabiegiem. Poród przez cesarskie cięcie wymaga znieczulenia i założenia cewnika. Standardowo wykonuje się znieczulenie od pasa w dół (znieczulenie podpajęczynówkowe lub zewnątrzoponowe), czyli kobieta jest świadoma, czuje dotyk, nie czuje jednak bólu, w pilnych sytuacjach wykonuje się znieczulenie ogólne.

Jak wygląda cesarskie cięcie krok po kroku? Po znieczuleniu pacjentki, założeniu cewnika oraz odkażeniu pola operacyjnego lekarz prowadzący robi małe cięcie (około 10-15cm) tuż nad spojeniem łonowym. Cięcie obejmuje warstwy skóry, powięź, otrzewną. Gdy macica jest odsłonięta, lekarz delikatnie ją nacina i lekko rozrywa, by móc wyjąć dziecko. Zwykle wyjęcie dziecka zajmuje dosłownie chwilę, choć czasem wymaga to dużego wysiłku. Gdy maluch jest już na zewnątrz, przecina się pępowinę. Następnie lekarz wyjmuje łożysko, oczyszcza macicę, tamuje krwawienie i kontroluje stan narządów wewnętrznych. Zwykle macica kurczy się samoistnie, jeśli do tego nie dochodzi, podaje się leki naskurczowe. Najtrudniejszym etapem operacji jest zakładanie szwów, gdyż od tego w dużym stopniu zależy, jak długo kobieta będzie dochodziła do siebie i czy zabieg nie będzie miał długotrwałych skutków zdrowotnych. Jeśli nie pojawią się komplikacje, cała procedura trwa około 40 minut. Jak wygląda cesarka planowana, a jak nagła? Właściwie przebiegają tak samo, przy czym ta druga przeprowadzana jest pod narkozą.

Zaraz po operacji kobieta musi leżeć spokojnie, w bezruchu, przez kroplówkę podawane są jej leki przeciwbólowe, podpięta jest także do urządzeń mierzących jej podstawowe parametry życiowe. O ile cesarka przebiegła bez zakłóceń i gdy tylko jest to możliwe, przychodzi czas na kontrakt skóra do skóry. W odróżnieniu od praktyk stosowanych do niedawna teraz zaleca się, aby kobieta jak najszybciej po cesarce wstała. Pionizacja powinna nastąpić już po 6-8 godzinach! Po wyjęciu cewnika ważne jest także jak najszybsze oddanie moczu. Rana po cesarce wymaga odpowiedniej pielęgnacji, należy ją utrzymywać w czystości i suchości, trzeba ją wietrzyć, jak najczęściej się da. Pobyt w szpitalu po cesarce zwykle trwa około 3-6 dni, przy czym wszystko zależy od tego, jak kobieta czuje się po operacji.

Cesarskie cięcie – możliwe komplikacje

Fakty mówią same za siebie, ryzyko poważnych komplikacji zdrowotnych u matki (w tym zgonu) jest trzykrotnie wyższe w przypadku porodu przez cesarskie cięcie niż przy porodzie siłami natury. Do możliwych powikłań zalicza się: zakażenie wewnątrzmaciczne, krwotoki (czasem wymagające usunięcia macicy lub kończące się śmiercią matki), uszkodzenie pęcherza moczowego, zrosty pooperacyjne (ich obecność manifestuje się m.in. w przewlekłych bólach podbrzusza, niedrożności jelit, zaparciach, w bólu podczas stosunku seksualnego), ryzyko rozejścia się blizny na macicy, chorobę zakrzepowo-zatorową. Ponadto przy kolejnej ciąży rośnie prawdopodobieństwo komplikacji takich jak łożysko przodujące, wrastanie łożyska w bliznę po cesarce, patologiczne zagnieżdżanie łożyska.

W okresie rekonwalescencji po cesarce kobieta musi być przygotowana na to, że oprócz zwykłych dolegliwości poporodowych (bóle związane z obkurczaniem macicy, odchody połogowe) będzie musiała zmagać się z dużym bólem zlokalizowanym w okolicy rany. A po jej całkowitym zagojeniu czeka ją dość żmudna praca nad blizną po cesarce w celu uniknięcia zrostów i stwardnień. Trzeba podkreślić, że powrót do pełnej formy po cesarskim cięciu zajmuje dużo dłużej niż po porodzie naturalnym. Dodatkowo bardzo często ze względu na to, że po cesarce pierwsze przystawienie do piersi bywa opóźnione, wiele kobiet ma problemy z rozpoczęciem laktacji.

Komplikacje po cesarce obejmują również noworodka. U dzieci rodzonych przez cesarskie cięcie może dochodzić do urazów ciętych podczas nacięcia macicy. Ponadto przez to, że maluch nie przechodzi przez kanał rodny, a kontakt skóra do skóry nie odbywa się od razu, nie ma szans na kolonizowanie dobrymi bakteriami mamy, pojawiają się u niego również problemy z odruchem ssania, zaburzenia oddychania, zaburzenia napięcia mięśniowego, zaburzenia związane z systemem immunologicznym, co skutkuje zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy, astmy, alergii, nadciśnienia tętniczego, otyłości i chorób autoimmunologicznych w przyszłości!

Cesarskie cięcie to operacja, która nie jest obojętna ani dla matki, ani dla dziecka. Oczywiście w przypadku wskazań medycznych lub powikłań uniemożliwiających poród siłami natury, cesarka jest koniecznością. Jeśli jednak nie ma żadnych przeciwwskazań dla porodu naturalnego, kobieta powinna rodzić siłami natury – nie tylko dla własnego dobra, ale przede wszystkim dla dobra dziecka!

Autor: Ewa Krulicka – Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa.
Redaktor blogów oraz dużych serwisów o zdrowiu jak i-apteka.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.