Czy twardy brzuch w ciąży powinien martwić? Nie, ta dolegliwość zwykle nie powinna niepokoić. Jest to całkiem naturalny objaw prawidłowo rozwijającej się ciąży. Twardnienie brzucha w ciąży można zaobserwować na długo przed porodem i sygnalizuje ono, że macica się do niego przygotowuje. Trzeba jednak wiedzieć, że są także sytuacje, gdy twardy brzuch w ciąży może oznaczać pewne nieprawidłowości!

Co oznacza twardy brzuch w ciąży?

Napinanie i twardnienie brzucha w ciąży inaczej nazywane jest stawianiem się macicy lub stawianiem się brzucha. Jest to naturalny objaw pojawiający się u kobiet w zaawansowanej ciąży – zwykle już w drugim trymestrze. Jest sygnałem, że macica zaczyna intensywnie przygotowywać się do zbliżającego się porodu.

Twardy brzuch w ciąży – przyczyny

Bezpośrednią przyczyną twardego brzucha w ciąży są skurcze macicy – tzw. skurcze Braxtona-Hicksa, czyli skurcze przepowiadające. Jak rozpoznać skurcze Braxtona-Hicksa? Pojawiają się one w górnej partii brzucha, następnie stopniowo przesuwają się w jego dolne rejony. Ten typ skurczów przypomina bardziej skurcze występujące podczas miesiączki niż te porodowe. Odczuwane są jako dość charakterystyczne napięcie macicy. Nie są zbyt bolesne, początkowo nie trwają dłużej niż 30 sekund, pojawiają się nieregularnie kilka razy dziennie. Podczas skurczu dochodzi do chwilowego napięcia i twardnienia brzucha w ciąży. Wraz z wiekiem ciąży skurcze się wydłużają (pod koniec nawet do kilku minut) i pojawiają częściej (nawet co 30-60 minut), tym samym brzuch staje się coraz twardszy i bardziej napięty. U niektórych ciężarnych skurcze Braxtona-Hicksa pojawiają się około 20. tygodnia ciąży, u innych dopiero około 28.-30. tygodnia.

Warto wiedzieć, że skurcze i twardnienie brzucha w ciąży mogą mieć również inne przyczyny niż trening macicy do porodu. Wiele kobiet odczuwa takie niedogodności w wyniku odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych, a także w efekcie stresu, przemęczenia i przepracowania. Wielu ciężarnym nieobcy jest napięty brzuch w ciąży podczas chodzenia lub podnoszenia ciężkiego przedmiotu, a także po stosunku seksualnym. Winowajcą skurczów może być również nadpobudliwy maluszek napierający na ścianę brzucha.

Nie zawsze twardnieniu brzucha towarzyszą skurcze i wcale nie oznacza to niczego groźnego. Pojawiający się u kobiet twardy brzuch w ciąży bez skurczy spowodowany jest po prostu dolegliwościami trawiennymi – niestrawnością, zaparciami, wzdęciami. Stan ten związany jest z tym, że powiększająca się macica zaczyna uciskać narządy wewnętrzne. Twardniejący brzuch w ciąży może być skutkiem problemów z wypróżnianiem spowodowanych napieraniem powiększonej macicy na jelita, przez co ich zawartość przemieszcza się wolniej, stąd pojawia się uczucie pełnego i napiętego brzucha.

Co robić z twardym brzuchem w ciąży?

Twardy brzuch w ciąży i skurcze przepowiadające mogą powodować u ciężarnej dyskomfort, na szczęście można go w szybki i łatwy sposób złagodzić. Metod jest kilka, kobieta musi wybrać tę, która będzie dla niej najskuteczniejsza. Pomocny w przypadku tego typu niedogodności może być krótki spacer lub wręcz odwrotnie położenie się i lekkie uniesienie nóg do góry. Jeśli skurcze i napięty brzuch w ciąży pojawiają się po wysiłku, należy postawić na odpoczynek, dobrze wtedy położyć się na lewym boku, ta pozycja jest wygodniejsza dla ciężarnych i nie ogranicza dopływu krwi do żyły głównej dolnej.

Skurcze może złagodzić również krótka, ciepła kąpiel (byle jednak nie gorąca!) lub ciepłe kompresy na brzuch. Przy skurczach Braxtona-Hicksa nie należy masować brzucha. Masaż pobudzi maluszka do zwiększenia aktywności, to natomiast może dodatkowo nasilić skurcze. Podczas zajęć w szkole rodzenia ciężarne uczą się specjalnych ćwiczeń relaksacyjnych i technik oddechowych, które doskonale sprawdzą się w szybkim zmniejszaniu dyskomfortu.

Warto też pamiętać o prawidłowym nawodnieniu organizmu, należy pić przynajmniej dwa litry płynów, najlepiej wody mineralnej. W diecie należy zadbać o produkty bogate w błonnik, trzeba też ograniczyć jedzenie ciężkostrawnych, tłustych potraw oraz słodyczy. Zaleca się jedzenie małych porcji regularnie i często – 5-6 razy dziennie. Pomocna będzie także lekka, codzienna aktywność fizyczna. Przy większym dyskomforcie lekarz może zalecić leki rozkurczowe i preparaty z magnezem.

Kiedy brzuch w ciąży twardnieje?

W pierwszych tygodniach twardniejący brzuch w ciąży zazwyczaj nie jest dobrym znakiem. Wraz z silnym bólem brzucha i krwawieniem z dróg rodnych może sygnalizować poronienie lub ciążę pozamaciczną i wymaga pilnej pomocy medycznej. Od 20. tygodnia pojawianie się skurczów przepowiadających jest naturalne, więc wtedy napięty brzuch w ciąży nie powinien już dziwić, o ile nie towarzyszą mu żadne niepokojące objawy. Jeśli mimo wszystko ciężarna się stresuje, dla własnego spokoju powinna porozmawiać o tym z ginekologiem lub położną. Z wizytą u specjalisty nie należy natomiast zwlekać, gdy brzuch jest bardzo twardy, a skurcze bardzo bolesne, regularne i intensywne, a także wtedy, gdy pojawia się plamienie bądź krwawienie z dróg rodnych lub ruchy dziecka są osłabione. Mogą to być objawy różnych patologii, w tym odklejania łożyska lub przedwczesnego porodu!

Twardnienie brzucha w ciąży, w szczególności występujące w trzecim trymestrze, jest całkiem normalne. Zwykle dyskomfort pojawiający się podczas skurczów Braxtona-Hicksa można łatwo złagodzić ciepłą kąpielą lub chwilą odpoczynku. Kobieta w ciąży powinna jednak mieć świadomość, że bardzo twardy brzuch i towarzyszące mu krwawienie musi być natychmiastowo skonsultowane z ginekologiem!

Autor: mgr. Ewa Krulicka – blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia. Współpracuje z największymi portalami o zdrowiu w Polsce, w tym i-apteka.pl