Przygotowujesz się właśnie do swojej najważniejszej roli? Szukasz porad i inspiracji? A czy spotkałaś się już z terminem kangurowanie noworodka? To technika opieki nad dzieckiem polegająca na jego bliskim kontakcie ze skórą matki lub ojca. Choć brzmi ona dość nowatorsko, znana jest już od lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Kangurowanie jest banalnie proste, a korzyści, jakie przynosi, są ogromne!

Kangurowanie noworodka – co to jest?

W świecie przyrody trzymanie dziecka blisko ciała przez mamę jest dość powszechne i utożsamione szczególnie z kangurami, one też stanowiły inspirację do określenia tej formy opieki nad maluszkiem. Niezwykłe korzyści płynące z bliskiego kontaktu skóra do skóry odkryto przypadkiem pod koniec lat 70. Metodę tę szybko zaadaptowano do warunków oddziałów położniczych, a w późniejszym okresie zmodyfikowano, aby służyła rodzicom i dzieciom już po wyjściu ze szpitala. Mnóstwo placówek stosuje ją zarówno na porodówkach, jak i na oddziałach neonatologicznych, niestety wydaje się, że rodzice nadal nie znają wszystkich korzyści z kangurowania noworodka.

Kangurowanie dziecka: korzyści

To, że fizyczny kontakt matki z dzieckiem jest kluczowy dla prawidłowego rozwoju maluszka, jest niezaprzeczalne. Jednak początkowe cele, które przyświecały wykorzystaniu go na szerszą skalę, były znacznie skromniejsze. Lekarze zalecili swoim pacjentkom trzymanie dzieci przy ciele, gdyż miało im to zapewnić stały dostęp do pokarmu, a przede wszystkim zapewnić ciepło! Wymuszony eksperyment (w szpitalu brakowało specjalistycznego sprzętu dla wcześniaków) okazał się strzałem w dziesiątkę. Lekarze zaobserwowali również inne pozytywne skutki – spadła śmiertelność wśród dzieci urodzonych przedwcześnie oraz u dzieci z niską masą urodzeniową. Szczegółowe badania w późniejszych latach potwierdziły znane korzyści wynikające z kangurowania, a także wykazały nowe. Obopólnym zyskiem okazało się nawiązywanie głębokiej więzi rodzicielskiej, maluch w bliskim kontakcie odczuwa bicie serca rodzica, ciepło jego skóry, poznaje jego zapach. Towarzyszą temu emocje, których jeszcze nie rozumie, ale kojarzy je pozytywnie. U mam natomiast spada ryzyko wystąpienia poporodowych zaburzeń psychicznych np. baby blues czy depresji poporodowej. Poczucie bezpieczeństwa rzutuje także na jakość snu maluszka. Sen w czasie kangurowania jest głęboki i zapewnia odpowiedni stan relaksu. Badania dowodzą, że właśnie wtedy stymulowany jest rozwój układu nerwowego. Gdy mama kanguruje, maluch ma łatwy dostęp do pokarmu, co po pierwsze oznacza szybszy przyrost jego masy ciała, a po drugie pobudza procesy laktacyjne. Mało tego, są dowody, że maluszki jedzące podczas kangurowania rzadziej cierpią z powodu kolek! Kontakt skóra do skóry wpływa korzystnie również na układ oddechowy, immunologiczny oraz rozwój psychosomatyczny. Dodatkowo kangurowane maluchy są na ogół spokojniejsze, mniej płaczą, co przekłada się na większą wiarę rodziców we własne kompetencje.

Kontakt skóra do skóry – przywileje na porodówce

Obowiązujące standardy opieki okołoporodowej uwzględniają prawo rodzącej do bezpośredniego, odpowiednio długiego kontaktu fizycznego z maluszkiem. Położna lub lekarz kładą mamie noworodka na klatce piersiowej, może on sobie tak leżeć godzinę albo i dłużej, często czeka się, aż maluszek skończy swoje pierwsze karmienie! Ze względu na to, że moment porodu jest dla dziecka ogromnie stresujący, nie można mu odbierać możliwości przytulenia się do matczynej piersi! Wszystkie zalecenia i wytyczne (np. amerykańskich pediatrów) wyraźnie wskazują, że pierwszy kontakt skóra do skóry nie powinien być przerywany, chyba że są ku temu wskazania medyczne, dodatkowo powinien obowiązywać wszystkie maluszki, o ile urodziły się w dobrej kondycji zdrowotnej i nie wymagają żadnych procedur podtrzymujących życie!

Jak wygląda prawidłowe kangurowanie noworodka?

Według zaleceń kangurować należy przynajmniej przez pierwsze trzy miesiące życia, jeśli jednak dziecko to lubi, nie warto przerywać! Fizyczny kontakt matki z dzieckiem w pierwszych minutach życia jest kluczowy dla wielu aspektów jego prawidłowego rozwoju, dotyczy to zarówno maluszków urodzonych planowo, jak i wcześniaków. Aby w pełni czerpać korzyści z kangurowania, należy kangurować nieprzerwanie co najmniej przez godzinę (im dłużej, tym lepiej), w sumie kilka, a nawet kilkanaście godzin dziennie. Jak widać to zadanie prawie na cały etat, na szczęście, z wyjątkiem pierwszego kontaktu skóra do skóry, tata poradzi sobie z nim równie dobrze. Oto kilka zasad, które gwarantują dziecku idealne warunki. Po pierwsze rodzic musi mieć gołą klatkę piersiową i brzuch, najlepszym wyborem będzie rozpinana koszulę lub bluza, po drugie noworodek powinien mieć na sobie jedynie pieluszkę, aby mógł jak największą powierzchnią ciała przylegać do skóry rodzica. Maluszek powinien leżeć pionowo z główką umieszczoną pod brodą rodzica, u kobiet w sposób naturalny jego główka opiera się na jednej z piersi. Najwygodniejszą pozycją do kangurowania jest pozycja leżąca lub siedząca. Biorąc pod uwagę, że maluszek czuje ciepło skóry rodzica tylko z jednej strony, jego plecki powinny być przykryte np. pieluszką tetrową lub lekkim kocykiem. Trzeba także pamiętać, że bliski kontakt z dzieckiem powinien być czasem relaksu dla Was obojga, nie wolno co chwilę go przerywać, warto włączyć relaksującą muzykę i rozkoszować się możliwością nawiązywania głębokiej relacji dziecko-rodzic.

Jak kangurować wcześniaka?

Warunkiem koniecznym do rozpoczęcia kangurowania u dziecka urodzonego przedwcześnie jest osiągnięcie przez niego stabilizacji krążeniowej i oddechowej. Będąc z wcześniakiem na oddziale neonatologicznym, należy zdać się na pomoc pielęgniarki, ona doradzi Ci, jak trzymać taką kruszynkę i nauczy prawidłowego kangurowania. Lekarze i pielęgniarki pracujący na oddziałach neonatologicznych na co dzień widzą, jak wiele znaczy bliski kontakt dziecka z rodzicem, często też sami do tego zachęcają. Trauma związana z pobytem w inkubatorze, licznymi badaniami, całą otaczającą aparaturą jest skutecznie równoważona poprzez kontakt skóra do skóry. Kangurowane wcześniaki łatwiej przybierają na wadze, lepiej się rozwijają, a co najważniejsze mogą szybciej opuścić szpital. Jak dowodzą badania, technika bliskiego kontaktu procentuje również w późniejszych etapach ich rozwoju!

Kangurowanie nie jest zwykłą modą, to dokładnie zbadana metoda! Jej korzyści dla dziecka są niepodważalne! Kiedy trzymasz maluszka skóra przy skórze, nawiązujesz z nim wyjątkowo mocną więź. Właściwie bez wysiłku ze swojej strony dbasz o jego prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny i intelektualny. Najważniejszy jest jednak czas, który możesz spędzić z maluszkiem. W chaosie codzienności możesz pobyć sam na sam ze swoim największym skarbem, tego nic Wam nie zastąpi.