To już pewne, za kilka miesięcy ruszy nowy rządowy program wsparcia dla rodziców! Prezydent właśnie podpisał ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka. Na czym dokładnie ma polegać wsparcie? Na jakie rodzaje świadczeń mogą liczyć rodzice i jakie kryteria muszą spełniać? Oto wszystko, co trzeba wiedzieć o programie „Aktywny Rodzic”!

Program „Aktywny Rodzic”

Podstawowym celem programu „Aktywny Rodzic” jest umożliwienie rodzicom pogodzenia realizacji zadań związanych z rodzicielstwem i wychowaniem dziecka z aktywizacją zawodową. Jedną z najważniejszych zalet programu jest to, że wsparcie finansowe umożliwi powrót do pracy matkom po urlopie macierzyńskim. Program planowo ma ruszyć jeszcze w tym roku, rodzice mogliby składać wnioski od października 2024 roku. Do wyboru będą aż trzy rodzaje świadczeń. Będą one wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”

Świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, czyli tzw. babciowe, jest skierowane do aktywnych zawodowo rodziców dzieci w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia (ustawa będzie definiowała aktywność zawodową, której poziom lub rodzaj będzie uprawniał do otrzymywania świadczenia). Wysokość świadczenia wyniesie 1500zł miesięcznie, będzie ono wypłacane przez 24 miesiące.

Kwota świadczenia wzrośnie do 1900zł miesięcznie w przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności, które wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, a także któremu potrzebny jest stały współudział na co dzień opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenie będzie również przysługiwało na dzieci, które są umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej. Natomiast w rodzinach, w których zgodnie z orzeczeniem sądu dziecko jest pod opieką naprzemienną, świadczenie zostanie po połowie rozdzielone dla każdego rodzica. Oczywiście warunkiem koniecznym jest to, aby rodzice byli aktywni zawodowo.

Ustawa nie określa, na co rodzice mogą przeznaczać otrzymane pieniądze. To oni zdecydują, czy opłacą za nie nianię czy też babcię (w tym emerytkę). Należy podkreślić, że po podpisaniu umowy uaktywniającej z nianią lub babcią, państwo dodatkowo sfinansuje składki od tej umowy do wysokości podstawy nie wyższej niż 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Świadczenie „Aktywnie w żłobku”

Świadczenie „Aktywnie w żłobku” jest skierowane do rodziców dzieci do 3. roku życia, które uczęszczają do instytucji opieki, czyli do żłobka lub klubu dziecięcego bądź są pod opieką dziennego opiekuna. Wysokość świadczenia będzie taka sama jak świadczenia „Aktywni rodzice w pracy”, czyli będzie wynosić 1500zł miesięcznie. W przypadku dzieci niepełnosprawnych będzie to 1900zł miesięcznie.

Kwota dofinansowania nie może jednak wynosić więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji opieki. Pieniądze będą przelewane na konto danej instytucji opieki lub dziennego opiekuna w terminie do 20. dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.

Według ustawy ma też zostać wprowadzona górna granica wysokości opłat żłobkowych. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której instytucje opieki lub dzienni opiekunowie podnosiliby opłaty dla rodziców. Zgodnie z zapisem w ustawie po przekroczeniu progu dana instytucja lub dzienny opiekun zostaliby wykluczeni z procesu przyznawania świadczenia.

Świadczenie „Aktywnie w żłobku” ma zastąpić obowiązujące do tej pory przepisy ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dotyczące dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, które wynosiło maksymalnie 400zł. Łatwo zauważyć, że nowe przepisy są zdecydowanie korzystniejsze dla rodziców!

Świadczenie „Aktywnie w domu”

Świadczenie „Aktywnie w domu” ma zastąpić obecnie obowiązujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Główną różnicą między nimi jest to, że nowe świadczenie będzie przysługiwało na każde dziecko w rodzinie w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia, czyli również na pierwsze i jedyne dziecko. Rodzinny kapitał opiekuńczy nie obejmował pierwszego dziecka.

Świadczenie w wysokości 500zł będzie wypłacane przez 24 miesiące. Będzie ono dostępne bez spełnienia warunku aktywności zawodowej. Mówiąc inaczej, jest przeznaczone dla rodziców nieaktywnych zawodowo, którym nie przysługuje prawo do świadczenia „Aktywni rodzice w pracy”, a także dla rodziców, których dziecko nie będzie uczęszczało do żłobka lub innych instytucji opieki, czyli rodziców, którzy nie mogą skorzystać ze świadczenia „Aktywnie w żłobku”.

Co ważne, świadczenie „Aktywnie w domu” nie będzie przysługiwało w przypadku, gdy dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej lub gdy rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Program „Aktywny Rodzic” – co jeszcze trzeba wiedzieć?

O tym, jakie świadczenie będzie wypłacane, zadecydują rodzice, przy czym będą oni mogli wielokrotnie zmieniać rodzaj świadczenia. Oznacza to, że będzie można zrezygnować z jednej formy wsparcia i wybrać inną – bardziej korzystną w danej sytuacji. Należy jednak pamiętać, że na to samo dziecko w jednym miesiącu rodzic będzie mógł pobierać tylko jeden rodzaj świadczenia.

Trzeba też wiedzieć, że o prawie do skorzystania z programu „Aktywny Rodzic” nie decyduje kryterium dochodowe, a wnioski rodzice będą mogli składać za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Program ma ruszyć 1 października, a pierwsze świadczenia będą wypłacane w czwartym kwartale bieżącego roku.

Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka każdy rodzic będzie mógł skorzystać ze świadczenia na każde dziecko do 3 lat. Jest to bardzo dobra informacja! Dodatkowe wsparcie finansowe znacząco poprawi sytuację wielu polskich rodzin.

Autor: Ewa Krulicka – Blogerka z wieloletnim doświadczeniem, z wykształcenia magister kulturoznawstwa.
Redaktor blogów w takich serwisach o zdrowiu jak i-apteka.pl. Zainteresowania: zdrowie, uroda, naturalne metody leczenia.