Ze względu na epidemię SARS-Cov-2 niemal z dnia na dzień zostaliśmy odcięci od podstawowej opieki zdrowotnej. Wszyscy skupili się na koronawirusie, zapominając, że inne choroby nadal stanowią realne zagrożenie dla naszego zdrowia. W szczególnie trudnej sytuacji znalazły się mamy, które nie mogły i nadal nie mogą w pełnym wymiarze korzystać z porad lekarzy rodzinnych. Jak wygląda wizyta u pediatry w dobie koronawirusa? Co z obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi?

Czy możliwa jest wizyta u pediatry w czasie pandemii?

Od marca tego roku wizyty lekarskie w większości przypadków odbywają się przez telefon lub w formie wideo. Do rozwiązania wielu problemów zdrowotnych nie jest bowiem potrzebny bezpośredni kontakt z pacjentem, wystarczy wywiad, ewentualnie dołączone zdjęcie lub film. Taka forma konsultacji lekarskiej jest rekomendowana m.in. przez Polskie Towarzystwo Pediatryczne oraz konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii, jednak z pewnymi wyjątkami. Standardowe wizyty w gabinecie lekarskim powinny odbywać się w przypadku m.in. gorączkujących (temperatura powyżej 38st. C) noworodków, niemowląt i małych dzieci, a także u maluchów, u których występują niepokojące objawy np. nadmierne pobudzenie lub nadmierna senność, drgawki, wymioty, objawy odwodnienia.

Bilans dziecka i szczepienia ochronne

Po miesięcznej przerwie pod koniec kwietnia przywrócono również profilaktyczne wizyty oraz wznowiono program szczepień ochronnych. Czasowe zawieszenie badań bilansowych oraz szczepień związane było z próbą ograniczenia do niezbędnego minimum wizyt w gabinetach lekarskich. Jednak jak podkreśla Główny Inspektor Sanitarny oraz minister zdrowia, przywrócenie opieki profilaktycznej choćby w niepełnym wymiarze było konieczne! W opublikowanym rozporządzeniu jako priorytetową wskazano potrzebę wznowienia szczepień u dzieci do 2. roku życia oraz przeprowadzania badań bilansowych u sześciolatków. W pozostałych grupach wiekowych bilanse i szczepienia powinny odbywać się w razie możliwości organizacyjnych przechodni i z uwzględnieniem sytuacji epidemiologicznej na danym terenie. Dodatkowo wydano rekomendacje mające usprawnić proces przeprowadzania bilansu oraz minimalizujące ryzyko zakażeń. I tak badania powinny odbywać się w dwóch etapach – telefonicznym (zebranie wywiadu epidemiologicznego, przeprowadzenie badań podmiotowych) i osobistym w przychodni. Również wizytę szczepienną należy poprzedzić teleporadą połączoną ze wstępną kwalifikacją do szczepienia.

W przypadku każdej wizyty (szczepienia, bilans) konsultacja telefoniczna z wywiadem epidemiologicznym powinna się odbyć w tym samym dniu lub maksymalnie dzień przed wizytą w gabinecie. Jeśli teleporada odbędzie się dużo wcześniej, zgromadzone informacje mogą być już nieaktualne. Ponadto ze względu na nadal obowiązujące obostrzenia związane z pandemią specjaliści i lekarze zalecają w miarę możliwości łączenie w trakcie jednej wizyty badań bilansowych oraz szczepień, co więcej, rekomendują podawanie kilku szczepień naraz (oczywiście łączonych w sposób zgodny z zaleceniami producenta oraz ogólnymi wytycznymi, bez uszczerbku dla skuteczności szczepionek oraz bez ryzyka pojawienia się działań niepożądanych).

Jak wygląda wizyta u pediatry w dobie koronawirusa?

W czasie pandemii każda wizyta w gabinecie lekarskim musi odbywać się w reżimie sanitarnym! Nie inaczej jest z wizytą u pediatry. Konsultacja musi być umówiona telefonicznie na konkretną godzinę (w celu ograniczenia liczby osób w jednym miejscu) oraz poprzedzona wywiadem epidemiologicznym (w celu wyeliminowania potencjalnego zakażenia koronawirusem). W przypadku wizyt pediatrycznych pytania dotyczą zarówno dziecka, jak i towarzyszącego mu rodzica (podczas konsultacji może być obecny tylko jeden opiekun). Mały pacjent i jego rodzic zostaną przyjęci do lekarza tylko wtedy, gdy nie będą wykazywać objawów wskazujących na infekcję Covid-19 (przed wejściem wymagany jest także pomiar temperatury). W gabinecie obowiązuje nakaz zasłaniania ust i nosa (maseczka lub przyłbica) oraz odkażania dłoni lub noszenia rękawiczek jednorazowych. Przychodnie muszą być odpowiednio przygotowane do przyjmowania pacjentów, pomieszczenia i sprzęty muszą być prawidłowo dezynfekowane, zaś personel musi stosować środki ochrony osobistej (fartuch, maseczka i przyłbica, rękawiczki jednorazowe). W godzinach przyjęć należy stosować separację przestrzenną – badania bilansowe i szczepienia powinny odbywać się jedynie w wydzielonych pomieszczeniach bez kontaktu z osobami chorymi, a także separację czasową – pacjentów należy umawiać na konkretne godziny z odpowiednią przerwą na przeprowadzenie dezynfekcji.

Trudno jest wskazać, kiedy podstawowa opieka zdrowotna wróci do postaci znanej sprzed pandemii, na chwilę obecną skazani jesteśmy głównie na teleporady. Nie oznacza to jednak, że pacjent nie ma prawa do bezpośredniego kontaktu z lekarzem. W uzasadnionych przypadkach, po wcześniej przeprowadzonym wywiadzie epidemiologicznym, który wykluczy zakażenie koronawirusem, można zgłosić się do przychodni (oczywiście z zachowaniem obowiązujących zasad bezpieczeństwa). Co ważne, rodzice mimo pandemii nie powinni rezygnować z wizyt profilaktycznych (o ile jest to możliwe w postaci zdalnej) oraz ze szczepień ochronnych.