Roztocza, czyli mikroskopijne pajęczaki, a w szczególności ich odchody, to jedna z najczęstszych przyczyn alergii zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Jest to rodzaj uczulenia, który daje objawy przez cały rok z okresami nasilenia w sytuacjach wzmożonej ekspozycji na alergen (np. w okresie jesienno-zimowym). Dlaczego właśnie wraz z nastaniem jesieni stan dziecka się pogarsza? Ma to związek z tym, że większość czasu spędza ono w domu. Ze względu na chłód włączamy ogrzewanie i rzadziej wietrzymy mieszkanie. A ciepło i wilgoć to idealne warunki do namnażania się roztoczy.

Objawy alergii na roztocza

Kluczową rolę w rozpoznaniu alergii na roztocza u dziecka odgrywają rodzice, od nich zależy odnalezienie ciągu przyczynowo-skutkowego, muszą rozpoznać zależność między występowaniem określonych objawów w konkretnych sytuacjach. Leczenie tego typu alergii u dzieci często bywa opóźnione właśnie błędną diagnozą. Początkowo symptomy mogą być interpretowane jako infekcje dróg oddechowych. Objawy takie jak wodnisty katar, napady suchego kaszlu, uczucie zatkanego noska, astmatyczna duszność, łzawienie i pieczenie oczu nie są charakterystyczne tylko dla jednego schorzenia.

Potwierdzenie diagnozy

Jeśli zauważysz u swojego malucha w określonych sytuacjach zaostrzający się nieżyt nosa oraz ataki kaszlu, sprawdź, czy aby nie jest on uczulony na roztocza kurzu domowego. Lekarz powinien wypisać skierowanie do alergologa, który przeprowadzi specjalistyczne badania. Najbardziej rozpowszechnione są testy skórne, z tym że u dzieci poniżej 3. roku życia nie dają one jednoznacznych wyników. U takich maluchów zaleca się testy z krwi, które pozwolą oznaczyć przeciwciała IgE dla alergenów. Badanie to nie daje wprawdzie odpowiedzi na pytanie, co konkretnie jest powodem alergii, pozwala jedynie określić grupę alergenów. Powyżej 3. roku życia można przeprowadzić bardziej zaawansowane badanie – test skórny. Na wewnętrznej części przedramienia nanosi się kropelkę płynu zawierającą konkretny alergen, a następnie nakłuwa igiełką, aby wszedł on w bezpośrednią reakcję z komórkami skóry. Oprócz prób z alergenem wykonuje się także próbę kontrolną z histaminy. Po upływie około 20 minut w oparciu o próbę histaminową ocenia się, czy dany alergen uczula, symptomem uczulenia jest duży, zaczerwieniony bąbel.

Co po diagnozie?

Podstawą walki z alergią jest unikanie alergenów. W przypadku alergii na roztocza jest to trudne. Dlaczego? Próby usunięcia kurzu to syzyfowa praca. Bez względu na to, jak często odkurzacz jest w ruchu, kurz gromadzi się na książkach, bibelotach, zasłonach oraz dywanach. Warto zatem usunąć je z pokojów, szczególnie w sypialni dziecka. Dobrym rozwiązaniem jest materac ze sztucznym wypełnieniem lub antyalergiczny pokrowiec na materac. Pościel należy zmieniać przynajmniej co 6 tygodni, aby usunąć złuszczony naskórek i żerujące na nim roztocza. Prześcieradła, poszewki i kołdry trzeba prać w wysokiej temperaturze (min. 60st. C), niektóre dostępne na rynku można prać nawet w 90st. C. Warto sięgać po specjalne płyny antyalergiczne do mebli i tapicerek (np. Allergoff) oraz odkurzacze z filtrem wodnym lub z filtrem HEPA. Dziecko nie powinno być przy sprzątaniu, gdyż w tym czasie zwiększa się stężenie alergenów w powietrzu. Pomocne w profilaktyce alergii jest także regularne wietrzenie i utrzymanie niskiej wilgotności powietrza.

Jak to wyleczyć?

Kiedy dziecko jest małe, jedyną formą leczenia jest unikanie alergenów oraz doraźne leczenie objawowe – leki przeciwhistaminowe lub sterydowe. Po skończeniu przez dziecko 5 lat można rozpocząć odczulanie, czyli stopniowe zmniejszanie wrażliwości na dany alergen przez podawanie go odpowiednich dawkach. Proces odczulania trwa 3-4 lata, ale warto się mu poddać, gdyż jego skuteczność jest wysoka.

Nigdy nie można bagatelizować objawów alergii, szczególnie u dzieci. W młodym organizmie alergia często przechodzi przez różne stadia, określa się to mianem marszu alergicznego. Początkowa alergia pokarmowa, której towarzyszą wysypka i inne zmiany skórne może przeistoczyć się w alergię wziewną. U osób uczulonych na roztocza notuje się większą podatność na uczulenie również na inne czynniki. Dodatkowym powikłaniem źle leczonej alergii z objawami ze strony układu oddechowego może być astma oskrzelowa.